03/07/2019 / Genel / Ozan Kolbaş,
Şerif Muhiddin Targan’ın Kütüphanesine Dair
-Kitaplar, Notalar, Resimler, Evrak ve Defterler-
Şerif Muhiddin Targan; Osmanlı’nın son, Cumhuriyet’in ise ilk ve orta dönemlerinde, rejimin rejime bağlandığı bir evrede yaşamış; sadece yaşamakla kalmayıp yaşantısına müzikle, şiirle, resimle hasılı sanatın en önemli dallarıyla renk ve ahenk katmıştır. Targan, küçük yaşlarından itibaren kültürün yoğun olarak hissedildiği bir ortamda yetişmeye başlamış; merakının şekillendirdiği perdeleri teker teker açarak ilgi alanlarını çeşitlendirmiş; kendisini, âdeta sanatın içerisine sevk etmiştir. Doğudan batıya uzanan bu sanat merakı; özellikle müzik sahasında biraz da mübalağaya kaçarsak onun, “doğunun da batının da sahibi” olmasını sağlamıştır. Belki de bu sahibiyet doğu ve batıya aittir.
Şerif Muhiddin Targan’ın geniş kapsamlı biyografisi Bilen Işıktaş tarafından yayımlandığı için[1] bu yazıda bu konuya girmeyecek, meraklısını ilgili kitaba sevkederek; Şerif Muhiddin Bey’in, Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi’nde bulunan koleksiyonu hakkında çeşitli bilgiler vermeye, bu koleksiyonu tanıtmaya; koleksiyonda yer alan kitap ve evraktan hareketle Şerif Muhiddin Bey’in ilgi alanlarını bir kez daha gözler önüne sermeye çalışacağım.
Şerif Muhiddin Targan’ın şahsî koleksiyonu, vefatından sonra, eşi Safiye Aylâ Targan tarafından; evinde gerçekleştirilen bir basın toplantısının ardından 06.04.1974 tarihinde Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi’ne bağışlanmıştır.[2] Kütüphanede yaptığımız tarama neticesinde, kitap yahut defter aralarından çıkan müteferrik evrak haricinde, yazma ve basma olarak toplam 2756 materyal kayıtlıdır.[3] Basılı eser sayısı toplamda 2439’dur. Bunun haricinde koleksiyonda; 44 yazma eser, 4 fotokopi, 5 teksir, 263 defter bulunmaktadır. 1 PDF dosyası içerisinde ise “Şerif Muhiddin Targan’a Ait Müteferrik Evrak” başlığı altında çeşitli konser programları, telgraflar, tebrik kartları, resim sergisi katalogları, çeşitli elyazısı notlar, yazışmalar ve davetiyeler yer almaktadır.[4] Kütüphane kayıtlarında, kayıtlı toplam 2756 materyal şu dillerdedir:
| Diller | Adet |
| Türkçe / Osmanlıca | 1143 |
| İngilizce | 514 |
| Arapça | 452 |
| Almanca | 327 |
| Fransızca | 210 |
| Muhtelif dillerde | 43 |
| İtalyanca | 13 |
| Farsça | 7 |
| Altayca | 2 |
| İspanyolca | 2 |
| Rumca | 2 |
| Urduca | 2 |
| Arnavutça | 1 |
| Rusça | 1 |
| Slovakça | 1 |
| Tatarca | 1 |
| Yunanca | 1 |
- BASILI ESERLER
Şahsî bir kütüphanenin incelenmesi, kütüphane sahibinin entellektüel birikimini yansıtması konusunda önemli bir ek çalışmadır. İncelemesi yapılan kütüphane; sahibinin, ilgisini daha çok hangi alanlara kaydırdığı, ne tür eserleri okuduğu yahut okumak için edindiği, zihnini ve doğrudan kendini şekillendirmekte hangi kaynaklardan beslendiğini konusunda çeşitli fikirler verecektir. Doğal olarak bizler, incelendiğimiz kütüphaneleri sayesinde, sahiplerinin entellektüel kimliklerinin oluşmasında hangi isimlerin yardımcı olduklarını da öğrenme fırsatı buluyoruz. Sözü, Şerif Muhiddin Bey’in kütüphanesine getirirsek; sahibi olduğu basılı eserler üzerinde yapılacak yüzeysel bir araştırma dahi Şerif Muhiddin Bey’in ilgi alanlarını gözler önüne sermek için yeterlidir. Buna göre koleksiyonu içerisinde genellikle şu konularda eserler bulunmaktadır:
- Dinî Eserler
Şerif Muhiddin Bey’in koleksiyonu arasındadinî-tasavvufî konulu eserler bir hayli fazladır. Bu durum; onun, peygamber soyundan gelen bir Müslüman olmasıyla açıklanabileceği gibi din ve tasavvufun doğrudan ilgi alanına hitap eden bir konu olmasıyla da açıklanabilir. İbn-i Arabî’nin Fütuhâtü’l-Mekkiyye’si, Buharî’nin Keşfü’l-Esrâr’ı; 16. yüzyıl şairlerinden Lami’î’nin, İran’ın büyük şairi Molla Câmî’nin eserinden tercüme ettiği ve evliya menkıbelerini anlatan Nefahâtü’l-Üns Tercümesi[5] bu konu çerçevesinde yer alan eserlerin arasında zikredilebilir. Bunun yanında Ahd-i Atik ve Ahd-i Cedid’in [Tevrat ve İncil] birkaç nüshası da koleksiyon içerisinde yer almaktadır.
- Hukuka Dair Eserler
Şerif Muhiddin Targan’ın evrakı arasında ticaret, idare, ceza ve borçlar hukuku gibi hukuk alanına dair eserler mevcuttur. Bu eserler yalnızca Osmanlı döneminde basılmış Türkçe kaynaklar olmayıp, aynı zamanda batılı araştırmacılar tarafından kaleme alınan eserleri de kapsamaktadır. Örneğin; Mustafa Fevzi’ye ait H. 1328 / M. 1910-1911 yılında basılan Mecelle-i Ahkâm-ı Adliyye, Şerif Reşid Paşa tarafından kaleme alınan Hukûk-ı Ticaret, Ahmed Şuayb tarafından yazılan Hukûk-ı İdâre, Celaleddin Bey tarafından yazılan Hukûk-ı Esâsiye bu tür eserler arasında zikredilebilir.
Şerif Muhiddin Bey’in, 1908 yılında İstanbul Dârulfünûnu’nun Hukuk ve Edebiyat Fakültelerinden mezun olduğu göz önüne alındığında; bu türdeki eserlerin, koleksiyonu içerisinde neden yer aldığı daha iyi anlaşılabilir.
- Edebî Eserler
Koleksiyon üzerinde yaptığımız araştırma; Şerif Muhiddin Bey’in, divan şiirine ilgili olduğunu gösterdiği gibi döneminin güncel edebiyatını da yakından takip ettiğini göstermektedir.
Divan şairlerinden Muhibbî [Kanunî Sultan Süleyman], Zâtî, Nef’î, Nedim, Enderûnî Vâsıf, Enderûnî Fâzıl, Nevres ve Şeyh Gâlib gibi isimlerin basma divanları koleksiyonu içerisinde mevcuttur. Ömer Hayyam’ı okumakta[6]; el yazısıyla tuttuğu defterlerine gerek Hayyâm’dan, gerekse Mevlânâ, Hâfız-ı Şîrâzî ve Sa’dî-i Şîrâzî gibi Fars edebiyatının en önemli şairlerinden seçtiği şiirleri kaydetmektedir.[7]
Yaşadığı dönemin pek çok edebî şahsiyeti; onun, yakın arkadaşıdır. Özellikle Mehmet Âkif Ersoy, üzerinde ziyadesiyle etki bırakmış bir sîmâdır. Bunun yanında Abdülhak Hâmid’le çok yakın bir ilişki içerisinde olduğu da bilinmektedir; hatta yine koleksiyonunda bulunan defterlerine, bu iki isimle şiir üzerine yaptığı konuşmaları kaydetmiştir.[8] Mehmed Âkif’in Safahât’ı; Namık Kemal’in, Ziya Paşa’nın, Abdülhak Hâmid’in, Süleyman Nazif’in, Ercümend Ekrem Talu’nun, Hüseyin Siret’in, Tevfik Fikret’in, Ahmed Hâşim’in, Cenap Şehabettin’in ve Reşat Nuri Güntekin gibi daha pek çok yazar ve şairin hemen hemen her eseri kütüphanesinde bulunmaktadır.
Koleksiyonundan öğrendiğimize göre; Şerif Muhiddin Bey, Servet-i Fünûnve Sırât-ı Müstakîm gibi dergileri de takip etmektedir.
Koleksiyonda yer alan kitaplardan; Şerif Muhiddin Bey’in batı edebiyatına ait eserleri okuduğunu da öğreniyoruz. Şekspir’in Venedik Tacirive H.1328 / M.1910-1911 yılında Raif Necdet ve Sadık Naci’nin sorumluluğunda basılan Tolstoy’un Anna Karenina’sının varlığı bu ilgiye örnek olarak gösterilebilir.
- Sözlükler ve Gramer Kitapları
Koleksiyonda yer alan çeşitli sözlük ve gramer kitapları; Şerif Muhiddin Bey’in bu alanlara da ilgili olduğunu göstermektedir. Muallim Naci’ye ait Lugat-ı Nâcî; Hüseyin Kâzım Kadri’nin Büyük Türk Lugatı, Vehbî’ye ait Tuhfe-i Vehbî; musıki konusunda A. Kazım tarafından yazılan Lugatçe-i Mûsıki bu konudaki eserlere örnek olarak gösterilebilir. Yine Arapça gramer kitapları da koleksiyon içerisinde yer almaktadır.
- Felsefe ve Psikoloji Kitapları
Koleksiyon taraması sırasında; Şerif Muhiddin Bey’in, kütüphanesinde felsefe ve psikolojiye dair eserlere yer verdiğini de görmekteyiz. Rıza Tevfik Bölükbaşı’nın kaleme aldığı H. 1330 / M. 1911-1912 yılında basılan Felsefe Dersleri ile Subhi Edhem tarafından 1919 yılında kaleme alınan Bergson ve Felsefesi adlı eserler dikkat çekmektedir. Bunun yanında İbn Ömer Cevdet tarafından yazılan ve H. 1305 / M. 1887-1888 tarihinde yayımlanan Dimağ ve Rûh adlı kitap da bu türden eserlere örnek olması amacıyla zikredilebilir.
- Resim ve Hat Kitapları
Şerif Muhiddin Targan, müzisyenliğinin yanında aynı zamanda ressam olması münasebetiyle de kütüphanesine resimle ilgi çeşitli kitapları dahil etmiştir.Mesut Erdem tarafından yazılan Resim Tekniği, Sadettin Çağlaca’nın Yağlıboya Resim Nasıl Yapılır? ve Zahir Güvemli’nin Büyük Ressam ve Heykeltraşlar adlı kitapları bu minvalde zikredilebilir. Bunun yanında çeşitli ressamlara ait Berlin, Amerika, Avusturya ve Londra gibi yerlerde yayımlanmış biyografi eserleri de ilgisi dahilindedir. “Encümen-i Maarif Azasından Habib” tarafından kaleme alınan Hat ve Hattâtân adlı kitap da yine kütüphanesinde mevcut eserler arasındadır.[9]
- Müzik Kitapları ve Notalar
Şerif Muhiddin Targan, gerek doğu gerekse batı dünyasında hatırı sayılır bir müzisyendir. Ud sazındaki virtüozitesinin yanında viyolonsel de çalmaktadır. Kütüphanesinde yer alan basılı materyalin büyük bir çoğunluğu tabiatiyle müzik üzerinedir. Ahmed Muhtar’ın 1927 yılında yayımlanan Mûsıki Târihi, Hasan Tahsin’in Gülzâr-ı Mûsıki’si, Tanbûrî Cemil Bey’in Rehber-i Mûsıki adlı eseri, Rauf Yekta Bey’in kaleme aldığı Türk Mûsıkisi Nazariyâtıile Esâtiz-i Elhân’ı ve Muhyiddin Sadık tarafından yazılan Mûsıki Nazariyâtı Türk musıkisi konusunda yazılmış ve koleksiyonda yer alan kitaplara örnek olarak gösterilebilir. Koleksiyon, tüm bunların yanında hemen hemen her makamdan basılı fasıl notalarını barındırması açısından da oldukça önemlidir.[10] Şerif Muhiddin Targan’ın kütüphanesi, doğu musıkisi alanında gerek sözlü eserler gerekse saz eserleri açısından oldukça zengindir.
Koleksiyon, içerisinde bulunan klasik batı müziği üzerine yazılmış eserlerle ve notalarla da bir hayli mühimdir. İngilizce olarak kaleme alınan sözlük ve çalışmalara şu eserler örnek olarak gösterilebilir: Rollo H. Myers – Music in the Modern World, Maynard Shipley – A Dictionary of Music Terms, Ed. George Grove – A Dictionary of Music and Musicians. Koleksiyonda, bunların yanında, Verdi, Listz, Chopin, Paganini gibi batı müziği bestekarları hakkında yazılmış, 1922 yılında New York’ta yayımlanan küçük biyografiler [Little Biographies] serisi de bulunmaktadır. Yine yurt dışında yayımlanan çeşitli bestekarlara ait çeşitli senfonilerin notaları da koleksiyonu zenginleştiren basılı materyaller arasındadır.
- Diğer Konular
Şerif Muhiddin Bey’in koleksiyonunda, yukarıda zikredilen konulardaki eserler her ne kadar çoğunluğu oluşturuyorsa da daha pek çok konuda yazılmış eserlere rastlamak da mümkündür. O, kütüphanesinde, İslam ve dünya tarihine dair eserler ile coğrafyaya dair eserlere de yer vermiştir. A. Lawrence tarafından yazılan İngiltere’nin Hükumeti, Memduh Süleyman tarafından H. 1329 / M. 1911 yılında yayımlanan Darvinizmve Harold Lamb tarafından kaleme alınan Cengiz Hanadlı eserler de Şerif Muhiddin Bey’in ilgi alanlarının çeşitliliğini yansıtmaktadır.
- ELYAZMASI ESERLER
İncelediğimiz koleksiyonda, yukarıda da zikrettiğimiz üzere toplam 44 adet yazma eser mevcuttur. Bu sayıya, Şerif Muhiddin Targan’ın elyazısıyla tuttuğu defterler ve beratlar da dahildir.
Yazma eserler içerisinde 16. yüzyılın önemli divan şairlerinden Şem’î’ye ait Hâfız Dîvânı Şerhi’nin H. 1162 / M. 1748-1749 tarihinde istinsah edilen 317 yapraklı nüshası da yer almaktadır.[11] Niyâzî-i Mısrî üzerine kaydedilen Risâle-i Lübbü’l-Lüb ve Sırru’s-Sır adlı eserin H. 1260 / M. 1844-1845 tarihinde istinsah edilen nüshası da bu koleksiyon içerisinde mevcut olan elyazması eserlere örnek olarak gösterilebilir.
Elyazması eserler içerisinde çeşitli beratlar da bulunmaktadır: “Şerif Cafer Paşa’ya Verilen Madalyonun Beratı”, “Şerif Muhiddin Bey’e Tevcih Kılınan Gümüş Liyakat-i Muharebe Madalyasının Beratı”, “Cafer Paşa’ya Tevcih Kılınan Mecidiye Nişanının Beratı”, “Ali Cafer Paşa’ya Tevcih Kılınan Rumeli Beylerbeyliği Payesinin Beratı” gibi…[12]
- DEFTERLER
Şerif Muhiddin Targan koleksiyonunun şahsen en ilginç parçaları, elyazısıyla tuttuğu defterlerin yanında çizimlerinin yer aldığı resim defterleridir. Şerif Muhiddin Bey, çeşitli güfteleri, beğendiği şiirleri, hatıralarını,[13] masraflarını,[14] edebiyat[15] ile müzik ve sanata dair notlarını[16] bu defterlere kaydetmiştir. Bunun yanında hukuk alanına ait notları da İlm-i Hukûkbaşlığı altında bu koleksiyon içerisinde mevcuttur.[17] 01055 ve 01056 numarada kayıtlı İngilizce defterleri, Şerif Muhiddin Bey’in İngilizce çalışmaları ile Latin alfabesi harf çalışmalarını içermektedir.
- Resim Defterleri
Koleksiyon içerisinde, Şerif Muhiddin Targan’ın ressamlık kabiliyetini yansıtacak nitelikteki resim defterleri de bulunmaktadır.[18] Bu resimlerin çoğu karakalem tekniğiyle çizilmiş portrelerdir. Bazı portrelerinde tasvir edilenin kim olduğu yazıyla belirtmiştir. 02480 numarada kayıtlı defterin son sayfalarında Mustafa Kemal Atatürk’ün asker kıyafetleri içerisindeki bir portresi çizilmiştir. Portrenin altında 8 Teşrin-i Sani 1333 / 8 Kasım 1917 tarihi mevcuttur. Bunların yanında defterlerde, farklı açılardan çizilmiş hayvan resimleri, doğa tabloları ve Florya plajında uzanan insanların çizimleri[19] gibi resimler de yer alır.
Şerif Muhiddin Targan, tüm bu çizimlerin arasında, eşi Safiye Aylâ Targan’ı da çizmeyi ihmal etmemiştir. 02452 numaralı resim defterinde, tamamı Safiye Aylâ’yı tasvir eden toplam 8 adet karakalem bulunmaktadır. 9 Kasım 1958’de çizilen bir resmin başında şöyle bir not yer almaktadır: “Safiye’nin gece uzun bir dikiş sonuna doğru yapılan resmi.”
- Nota ve Güfte Defterleri
Şerif Muhiddin Targan, Türk musıkisine ait pek çok notayı elyazısıyla tuttuğu defterlere kaydetmiştir. Bu defterler genellikle Acem, Acemaşiran, Acembuselik, Acemkürdi, Bestenigar, Hicaz, Suz-ı Dil, Pençgah ve Nişaburek gibi hemen hemen her makama ait fasılları ihtiva etmektedir. Bunların yanında çeşitli makamlardaki saz eserlerinin notaları da hayli fazladır. Koleksiyon içerisinde halk türkülerine ait notaların yazıldığı bir defter de bulunmaktadır.[20] Bu defterin içerisinde sırasıyla Mahpushane Çeşmesi, Kozan Dağı, Köroğlu, Sinanoğlu, Aksadeler, Tuna Sesi, Estergon Kal’ası, Tuna Türküsü, Kozandağı, Köroğlu, İstanbul Türküsü, Çankırı Türküsü, Rumeli Türküsü, Gideceğim başlıklı türküler bulunmaktadır.
“Güfte Mecmuası” adıyla kayıtlı defterler de Şerif Muhiddin Targan’ın el yazısıyladır. Bu defterlerde, rika hattıyla çeşitli bestekarlara ait güftelere yer verilmiş, her bestekarın adı ve kaydedilen eserin makamı güftenin üzerine yazılmıştır.[21]
- FOTOKOPİLER
Koleksiyon içerisinde bulunan fotokopi niteliğindeki dört eserden üçü, İbn Sina’nın Kitâbü’ş-Şifâ adlı eserinin musıki kısmını ihtiva etmektedir. Bu fotokopilerden ilki Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi’nde 02532 numarada kayıtlıdır ve Leiden Üniversitesi Kütüphanesi’nde Or. 84 numarada kayıtlı yazmanın 648b-664b varaklarının fotokopisidir. 02533 numarada kayıtlı olan fotokopi, yine aynı eserin Manchester Üniversitesi, John Rylands Kütüphanesi, Arapça Yazmalar 379 numarada kayıtlı yazmanın 138b-175a varaklarıdır. 02534 numarada kayıtlı üçüncü fotokopi ise yine Kitâbü’ş-Şifâ’nın Londra Üniversitesi Kütüphanesi’nde bulunan yazmasının 362b-366b varaklarıdır. Dördüncü fotokopi ise Mehmed b. Abdülhamid el-Laziki’nin İlmü’l-Mûsıki adlı eserinin Bağdat Evkâf-ı Umumi Kütüphanesi’nde 5504 numarada kayıtlı yazmasının fotokopisidir.
- MÜTEFERRİK EVRAK
“Şerif Muhiddin Targan’a Ait Müteferrik Evrak” başlığıyla kaydedilen dosya içerisinde yukarıda da zikredildiği üzere çeşitli konser programları, telgraflar, tebrik kartları, resim sergisi katalogları, çeşitli elyazısı notlar, yazışmalar ve davetiyeler yer almaktadır.[22] Bu evrak arasında yer alan ve Mesut Cemil tarafından Şerif Muhiddin Bey’e gönderilen bir telgraf şu şekildedir:
“ Klasik bestekârlarımızın üç asırlık ruhlarına ve müzikal hislerine bu “Müstear” eserinizle bir nefes ve hayat getirdiniz:
İşte yeni eser diye buna denir, yolunu şaşırmış ve atmosfer tabakası ile temasında eriyip kaybolan zavallı bir haceri semâvî değil bir güneş manzûmesi ve kainat içindeki ilâhî nizâm ve ahenkten yeni bir yıldızın görünüşü gibi….
İşte bir sanat mucizesi……..
Bach ve Bethoven misallerine, o cidden kültürlü ve musannıf insanlar, eğer “Müstear”ınızı tatsalardı derhal onu da ilave ederlerdi.
Mesut Cemil”[23]
DEĞERLENDİRME
Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi, Şerif Muhiddin Targan Koleksiyonu’nda yaptığımız ve burada bir kısmını kaydettiğimiz incelemeler; Şerif Muhiddin Bey’in, devrinin son derece önemli bir entellektüeli olduğunu bir kez daha gözler önüne sermektedir. Kütüphanesinde yer alan hemen her konuyla ilgili kitabın yanında, kendi elyazısıyla tuttuğu notlar; onun, ilgi alanlarını yüzeysellikle sınırlandırmayarak eğildiği konuyu derinlemesine incelediğini göstermektedir. Örneğin; edebiyat notlarını tuttuğu defterlerden birinde aruz ölçüsüne dair son derece ayrıntıya varan bilgiler yer aldığı gibi; Seyyid Nesimi, Ahmedî, Ahmed Paşa gibi divan şairlerinin biyografileri de yer almakta; hatta Targan’ın, bu şairlere ait eserlerden alıntılar yaptığı görülmektedir.[24]
Şerif Muhiddin Bey’in, gerek doğu gerekse batı müziği konusunda kütüphanesinde yer alan kaynaklar son derece mühimdir. Bunların batı müziğine dair olanlarının büyük bir kısmı yurt dışında yayımlanmış eserler olduğundan, ulaşılması bugün için güçtür. Özellikle bu iki müzik türünde verilen eserlerin yer aldığı nota koleksiyonu ise son derece geniştir.
Koleksiyon içerisinde üzerinde durulması gereken en önemli noktalardan biri de Şerif Muhiddin Bey’e ait defterlerdir. Pek çok hatıra ve bilgiyi haiz bu defterlerin, geçmişin günümüze taşınmasında önemli roller oynayacağı açıktır. Resim defterlerinin ilgilileri tarafından çalışılması ise Şerif Muhiddin Bey’in başka bir yönünü ortaya çıkaracaktır.
Bu yazı, Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi’nde bulunan Şerif Muhiddin Targan Koleksiyonu’nu ilgilisine tanıtmak amacıyla kaleme alınmıştır. Bu nedenle eserler ayrıntısıyla incelenmemiş; bu iş, işin meraklısına bırakılmıştır.
Bundan yıllar evvel bir vesileyle, Şerif Muhiddin Bey’in koleksiyonunu inceleme fırsatı bulmuş; özellikle elyazısı notaları, defterleri ve karakalem resimleri karşısında hayran kalmıştım. Şerif Muhiddin Targan’a, koleksiyonundan faydalandığım için etmem gereken teşekkürü bu vesileyle etmiş olduğumu düşünüyor, ilgilisinin de bu geniş koleksiyondan yararlanmasını tavsiye ediyorum…
Şerif Muhidin Targan’ın hatıra defterinden birkaç not:[25]
“Musıki, kalbin kelimelere sığmayan bir sesidir.”
“Geceler, kara bahtlıların gölgesinden; gündüzler, tali’lilerin meş’alesindendir.”
“Cismin gündüzü, rûhun gecesidir.”
* Doktorant, Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü – ozankolbas@gmail.com.
[1] Bilen Işıktaş, Peygamber’in Dâhi Torunu: Şerif Muhiddin Targan Modernleşme, Bireyselleşme, Virtüozite, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 1. Baskı, İstanbul 2018.
[2] a.g.e., s. 419. Bu kaynakta aktarılan “Koleksiyona İlişkin Sayısal Bilgiler” güncel duruma göre hatalıdır. Koleksiyonda el yazması eser bulunmadığı söylenmesine rağmen Şerif Muhiddin Bey’in kendi el yazısı notları da dahil yazma eser kategorisine dahil edilebilecek Şem’î’ye ait Hâfız Dîvânı Şerhive Niyâzî-i Mısrî adına kayıtlı Lübbü’l-Lüb ve Sırru’s-Sırgibi yazma eserler mevcuttur.
[3] Bu sayıya notalar, mecmualar, resim defterleri, şahsi not defterleri vs. de dâhildir.
[4] Bkz. Şerif Muhiddin Targan’a Ait Müteferrik Evrak, Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi, Şerif Muhiddin Targan Koleksiyonu, No: 02554.
[5] Lâmi’î, Nefahâtü’l-Üns Tercümesi, Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi, Şerif Muhiddin Targan Koleksiyonu, No: 00028. [Eser elyazması değil, basma nüshadır.]
[6] Ömer Hayyam, Rubâiyyât, Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi, Şerif Muhiddin Targan Koleksiyonu, No: 00135.
[7] Şiir Mecmuası, Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi, Şerif Muhiddin Targan Koleksiyonu, No: 01045.
[8] Defter yalnızca bu şahıslarla ilgili hatıralarını değil; aynı zamanda Vladimir de Pachmanngibi piyanistlerle olan hatıralarını da içermektedir. Bunun yanında; aynı defter içerisinde Mahmud Şevket Paşa hakkındaki gözlemlerine de yer vermekte, “Bir Hüzzam İlâhî’nin Aslı” gibi başlıklar altında musıki hakkında çeşitli bilgiler aktarmaktadır. Defterin kapağında; Osmanlıca hattıyla “Hâtıralarımı kayda başladım, Allah’tan ikmâle muvaffak eylemesini dilerim. 9 Nisan 1960 Cumartesi” kaydı yer almaktadır. Bkz. Şerif Muhiddin Targan, Hatıralarım, Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi, Şerif Muhiddin Targan Koleksiyonu, No: 01046.
[9] Habîb, Hat ve Hattâtân, Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi, Şerif Muhiddin Targan Koleksiyonu, No: 00358
[10]Özellikle burada, Şerif Muhiddin Bey’in kendi elyazısıyla kaydettiği fasıllara ayrıca dikkat çekmek istiyorum.
[11]Eser, kütüphane sistemine Hafız Divanışeklinde yanlış olarak kaydedilmiştir; ancak serlevhasındaki başlıktan hareketle, Şem’î’ye ait Hafız Divanı Şerhiolduğu aşikardır.
[12]Burada zikredilen beratlar, kütüphane sisteminde sırasıyla 02588, 02589, 02590, 02591 numaralarda kayıtlıdır.
[13]Şerif Muhiddin Targan, Hatıralarım, Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi, Şerif Muhiddin Targan Koleksiyonu, No: 1046;1047.
[14]Şerif Muhiddin Targan, Masraf Defteri, Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi, Şerif Muhiddin Targan Koleksiyonu, No: 01048.
[15]Şerif Muhiddin Targan, Edebiyata Dair Notlar, Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi, Şerif Muhiddin Targan Koleksiyonu, No: 01049; 01050.
[16]Şerif Muhiddin Targan, Müzik ve Sanata Dair Notlar, Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi, Şerif Muhiddin Targan Koleksiyonu, No: 01051.
[17]Şerif Muhiddin Targan, İlm-i Hukûk [Notlar], Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi, Şerif Muhiddin Targan Koleksiyonu, No: 01052.
[18]Tespit edebildiğimiz resim defterlerinin koleksiyon numaraları şunlardır: 01069, 01070, 01071, 01072, 01073, 02452, 02453, 02454, 02455, 02456, 02457, 02458, 02459, 02478, 02479, 02480, 02481, 02551.
[19]Şerif Muhiddin Targan, Resim Defteri, Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi, Şerif Muhiddin Targan Koleksiyonu, No: 02551.
[20]Şerif Muhiddin Targan, Halk Türküleri, Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi, Şerif Muhiddin Targan Koleksiyonu, No: 01599.
[21]Örnek olarak bkz. Güfte Mecmuası, Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi, Şerif Muhiddin Targan Koleksiyonu, No: 01040.
[22]Şerif Muhiddin Targan’a Ait Müteferrik Evrak, Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi, Şerif Muhiddin Targan Koleksiyonu, No: 02554. Örneğin bu evrak arasında; Mesut Cemil’in, 21 Kasım 1952 Cuma günü, Atlas Sineması’nda, saat 21:15’te başlayacak 40’ıncı sanat yılı jübilesi programı yer almaktadır.
[23]Şerif Muhiddin Targan’a Ait Müteferrik Evrak, Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi, Şerif Muhiddin Targan Koleksiyonu, No: 02554, 185 numaralı evrak.
[24]Şerif Muhiddin Targan, Edebiyata Dair Notlar, Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi, Şerif Muhiddin Targan Koleksiyonu, No: 01049.
[25]Defterin kapağında, Şerif Muhiddin Bey tarafından Osmanlıca hattıyla yazılan şöyle bir not yer almaktadır: “Bazı düşüncelerimden ve tecrübelerimden kalan hatıralar. İçindekiler kendime aittir.” Bkz. Şerif Muhiddin Targan, Hatıralarım, Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi, Şerif Muhiddin Targan Koleksiyonu, No: 1047.
