Türkî Ses Manzaraları: Şamanik seslerden Hip-Hop’a
Türkî ses manzarası (soundscape) coğrafi olarak büyük ve kültürel olarak çeşitli bir alanı kapsar (Doğu Avrupa’dan Kafkaslar ve Orta Asya’ya uzanan, yirmi sekiz ülke, cumhuriyet ve bölge). Her ne kadar Türk halkları dile ait ve genetik soylarını ortak kaynaklara dayandırabiliyorlarsa da, yaygın coğrafi dağılımları ve çok çeşitli tarihî ve siyasî deneyimleri, farklı ifade edilen müzik biçimleri üretmiştir. Buna ek olarak, Sovyetler Birliği’nin dağılması ve küreselleşmenin artması, klasik ve yerel gelenekler, küreselleşen popüler kültürün Türk versiyonları ve yeni toplumsal ihtiyaçlara uyacak yerel ve dini ritüellerin yeniden işleyişi üzerine yeni bakış açılarının ortaya çıkmasına neden olmuştur. Sovyet sonrası dönemde birçok Türk bölgesinin açılması doğrultusunda bu bölgelerdeki araştırmacılık bilinci de artmıştır. Araştırma yapılan alanın coğrafi genişliğini yansıtan on iki bağımsız katkıdan oluşan bu derlemenin konuları: animist ve İslami dini şarkılar; Türk müzik aletlerinin tarihsel gelişimi; etnografya ve klasik saray müzik geleneklerinin analizi; Türk Dünyası boyunca kültürler arası etkiler; müzik ve kitle iletişim araçları; ve popüler bağlamlarda geleneksel müzik. Sonuç olarak, Türkçe konuşulan dünyada yerel, popüler ve klasik gelenekleri eşit derecede temsil ederek, müziğin iyi dengelenmiş bir incelemesi yapılmış ve bu geleneklerin Avrupa ve Orta Asya’daki artan modernite ve kozmopolitlik karşısında nasıl değiştiği tartışılmıştır.
Editörler Hakkında
Razia Sultanova, Cambridge Üniversitesi Müzik Fakültesi Öğretim Üyesi ve Kazakistan Devlet Güzel Sanatlar Üniversitesi (Astana)’nde, Moskova Devlet Konservatuarı’nda ve Ahmet Yesevî Kazak Türk Üniversitesi (Türkistan)’nde misafir öğretim üyesi. Araştırması, Orta Asya, Kafkaslar, Afganistan, İran ve Türkiye boyunca Türkçe konuşulan dünyada, kültür, ses, mekân ve özgünlük üzerine yoğunlaşıyor.
Megan Rancier, Bowling Green State Üniversitesi’nde (Bowling Green, Ohio) Etnomüzikoloji Öğretim Görevlisi olarak görev yapmaktadır. Doktora derecesini Los Angeles Kaliforniya Üniversitesi’nden etnomüzikoloji alanında aldı. Araştırmaları, Orta Asya, özellikle Kazakistan’a ve ulusal kimlik anlatıları, geleneksel müzik aletleri ve popüler müzik arasındaki kesişmelere odaklanmaktadır.
İçindekiler
- “Giriş: Türk Müziği Kültürlerinin Arayışında” Razia Sultanova
Bölüm 1 – 21. yüzyılın müziğinde kültürel temeller
- “Makam Esaslı Melodi Kavramı ve Müzikal Analizdeki Problemleri” Okan Murat Öztürk
- “Azeri usta Müzisyen Bahram Mansurov’un Pedagojik Sistemi (1911-1985)” Violetta Yunusova
- “Popüler gelenekten Pop yayılımına: Bugünkü Kazakistan’da Gençler İçerisinde Jâhri zikri” Giovanni de Zorzi
Bölüm 2 – Popüler kültür ve kitle iletişim araçlarında Türk müziği
- “’Yerel’ ve ‘popüler’ arasında, Azerbaycan Rap Müziği ve Şifahi Şiir” Thomas Solomon
- “Kazakistan’da Kitle Müziği: Fenomen ve Yorumu” Gulnar Abdirakhman
- “Fatih Akın’ın Filmleri ve Sahne Performanslarından İstanbul’un Müzik Görüntüleri” Ivanka Vlaeva
Bölüm 3 – Türkçe konuşulan dünyada ve ötesinde kültürlerarası karşılaşmalar
- “Manevi olandan profan ve geri olana doğru – Türk Halkının dini melodileri ve halk şarkıları” János Sipos
- “Kültürel bir Vaka Olarak ‘Circumpontic Lezginka’ Dansı” Alla Sokolova
- Türk Müziğinin Bulgaristan Müziği Üzerindeki Etkileri “Timothy Rice
Bölüm 4 – Türk Müziği ve Milli Kimlikler
- “Müzik Enstrümanlarının Ulusal Sahipliğini Tartışmak: Etnopolitik Söylem Konusu Olarak Balalaika” Ulrich Morgenstern
- “Kırım Tatarlarının Yeni Müziği: Tarihî ve Güncel Durum” Abdullah Akat
- “Antik Kökler, Modern Ulus-Yapı: Turan Topluluğunun Müziğindeki Kazak Ruhsallığı ve Kimliği” Megan Rancier
